Tìm hiểu một số bệnh hại trên cây họ đậu phổ biến

Các loại cây họ đậu là những cây nông nghiệp ngắn ngày được trồng khắp mọi vùng miền trên đất nước ta, góp phần mang gia tăng thu nhập, ổn định kinh tế cho bà con nông dân ở nhiều vùng miền. Mặc dù có đặc tính dễ trồng, dễ chăm sóc, phát triển nhanh, mang lại lợi nhuận cao, nhưng khi trồng các cây họ đậu, bà con nông dân cũng phải đối mặt với nhiều loại sâu bệnh hại cây, khiến cây còi cọc, sinh trưởng kém, giảm cho năng suất, chất lượng quả. Trong bài viết hôm nay, Kênh nông nghiệp tổng hợp sẽ thông tin đến bà con các loại bệnh hại trên cây họ đậu phổ biến, thường gặp nhất. 

1. Bệnh gỉ sắt trên các cây họ đậu

1.1 Nguyên nhân gây bệnh 

Bệnh gỉ sắt gây hại trên nhiều loại cây trồng, trong đó có các cây họ đậu. Bệnh hại trên cây họ đậu này do nấm Uromyces appendiculatus gây ra. Bào tử nấm thường tồn tại trong tàn dư cây bệnh ở trên đất từ mùa trước, rồi nảy mầm và hình thành đảm. Đảm bào tử sẽ theo gió lan truyền, xâm nhập vào lá non và gây bệnh cho cây. 

Bào tử nấm bệnh lây lan nhờ gió. Ngoài ra, con người, động vật, công cụ lao động cũng có thể là nhân tố làm nấm bệnh lan truyền. Bào tử nấm bệnh hại cây họ đậu nảy mầm trong phạm vi nhiệt độ từ 10 – 30 độ C, trong đó, nhiệt độ thích hợp nhất là từ 16 – 22 độ C. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, sương đêm, nước đọng trên bề mặt lá qua đêm là điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh gỉ sắt phát sinh, phát triển. 

Bệnh rỉ sắt gây hại cây đậu nành (Nguồn: Internet)

1.2 Dấu hiệu nhận biết bệnh gỉ sắt trên cây họ đậu 

• Bệnh gỉ sắt gây hại chủ yếu trên lá, thỉnh thoảng xuất hiện trên thân, cành và quả.

• Bệnh hại trên cây họ đậu khiến lá có những chấm nhỏ màu trắng bạc. Sau đó, vết bệnh sẽ hơi lồi lên và có một lớp bột màu nâu bên trên. Lá bị bệnh thường co rúm lại, biến dạng và rụng.

• Bệnh hại trên cây họ đậu gây hại thân, quả sẽ khiến trên thân, quả xuất hiện những đốm nhỏ hơi gồ lên. Trên đốm nhỏ có phủ một lớp bột màu nâu vàng. 

• Cây bị bệnh gỉ sắt gây hại sẽ sinh trưởng kém, lá và hoa rụng, tỉ lệ đậu quả thấp.

1.3 Phòng trị bệnh gỉ sắt hại cây họ đậu 

Để đối phó với bệnh gỉ sắt, bà con áp dụng các biện pháp phòng trị bệnh hại cây họ đậu sau:

• Sử dụng các giống cây trồng có khả năng kháng bệnh gỉ sắt để trồng trọt

• Có chế độ chăm sóc, bón phân hợp lý cho cây để cây sinh trưởng tốt, tăng cường sức khỏe, sức đề kháng, khả năng chống chịu với các loại bệnh hại trên cây họ đậu. 

• Khi phát hiện cây họ đậu bị bệnh gỉ sắt, bà con có thể sử dụng kết hợp thuốc Copper Oxychloride + Kasugamycin để phun phòng trừ. Lưu ý lượng và liều phun theo hướng dẫn in trên bao bì. 

2. Bệnh đốm lá trên cây họ đậu 

2.1 Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh hại trên cây họ đậu bị đốm lá do nấm Cercospora canescen và nấm Cercospora cruenta gây ra. Bệnh đốm lá trên cây họ đậu có thể phát sinh sau khi cây mọc được khoảng 20 – 30 ngày. Thời tiết nóng, ẩm, nhiệt độ không khí trên 20°C, mưa nhiều là điều kiện thuận lợi để nấm bệnh hại cây họ đậu phát sinh, phát triển và lây lan. Bệnh phát sinh, gây hại suốt mùa vụ. Nếu phát sinh sớm, bệnh sẽ nặng khiến lá rụng nhiều, làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và năng suất của cây trồng. 

2.2 Dấu hiệu nhận biết bệnh đốm lá trên cây họ đậu 

– Bệnh đốm lá gây hại bởi nấm C. canescens, thường được gọi là bệnh đốm nâu. Nấm gây hại trên lá xuất hiện những đốm nhỏ có dạng tròn, có đốm có góc cạnh với tâm màu nâu, có viền xung quanh màu nâu đỏ. 

– Bệnh hại trên cây họ đậu do nấm C.cruenta gây ra thường được gọi là bệnh đốm đen. Ban đầu, vết bệnh là chấm nhỏ màu nâu, lớn lên dần thành màu nâu đen, xuất hiện nhiều ở mặt dưới lá. Đốm bệnh có hình tròn, trên vết bệnh già sẽ có những chấm nhỏ màu đen, là các ổ bào tử, xếp thành các đường vòng đồng tâm. Xung quanh đốm bệnh  có viền trũng màu vàng nhạt.

Dấu hiệu nhận biết bệnh đốm lá trên cây trồng (Nguồn: Internet)

2.3 Phòng trị bệnh đốm lá hại cây họ đậu 

Để đối phó với bệnh đốm lá trên các cây họ đậu, bà con có thể áp dụng các biện pháp phòng trừ bệnh hại trên cây họ đậu sau:

• Mỗi mùa vụ, sau khi thu hoạch xong, bà con tiến hành cày lật đất, vệ sinh đồng ruộng, loại bỏ tàn dư cây trồng.

• Gieo trồng những giống cây họ đậu chống chịu sâu bệnh.

• Luân canh cây trồng.

• Khi bệnh đốm lá mới xuất hiện, bà con có thể sử dụng thuốc Dovatop 400SC liều lượng 5cc/10 lít nước hoặc Dovatracol 72WP liều lượng 20g/10 lít nước để phun trị cho cây 

• Ngoài ra, bà con có thể tham khảo các loại thuốc BVTV có hoạt chất như: Carbendazim+Hexaconazole, Trichoderma viride, Mancozeb Chlorothalonil để phun phòng trị bệnh cho cây.

Bệnh gỉ sắt và bệnh đốm lá là những bệnh gây hại trên nhiều loại cây trồng, trong đó có các cây họ đậu. Để đối phó với các loại bệnh hại trên cây họ đậu này, bà con cần nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị bệnh. 

 >>> Xem thêm: Các biện pháp phòng ngừa sâu bệnh hại cây rau họ cải hiệu quả